Bảo hiểm xã hội là gì? Những điều người lao động phổ thông cần biết

Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một trong những chính sách an sinh quan trọng, giúp bảo vệ quyền lợi cho người lao động khi gặp các rủi ro về sức khỏe, tai nạn, thai sản và đảm bảo cuộc sống sau khi nghỉ hưu. Tuy nhiên, với nhiều lao động phổ thông, việc hiểu rõ về BHXH vẫn còn khá mơ hồ. Bài viết này sẽ giúp bạn nắm được những kiến thức cơ bản về bảo hiểm xã hội và quyền lợi mà bạn xứng đáng được hưởng.

Bảo hiểm xã hội là gì?

Bảo hiểm xã hội (BHXH) là chế độ do Nhà nước tổ chức, nhằm đảm bảo thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc tử vong.

Người lao động khi tham gia BHXH sẽ đóng một khoản phí hàng tháng theo quy định và được hưởng các quyền lợi tương ứng khi gặp rủi ro.

Các loại hình bảo hiểm xã hội

Hiện nay, BHXH được chia làm hai loại hình chính:

1. Bảo hiểm xã hội bắt buộc: Áp dụng cho người lao động làm việc theo hợp đồng lao động, trong các doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức. Cả người lao động và người sử dụng lao động đều có trách nhiệm đóng BHXH.
2. Bảo hiểm xã hội tự nguyện: Dành cho các đối tượng lao động tự do, lao động phổ thông không ký hợp đồng lao động chính thức, muốn tham gia BHXH để đảm bảo quyền lợi về sau.

Quyền lợi của người lao động khi tham gia BHXH

Khi tham gia BHXH đầy đủ, người lao động phổ thông sẽ được hưởng các quyền lợi cơ bản sau:

1. Chế độ ốm đau

Khi bị ốm đau, tai nạn mà phải nghỉ việc, người lao động sẽ được nhận trợ cấp ốm đau từ BHXH với mức hưởng tính theo tỷ lệ phần trăm của tiền lương đóng BHXH.

2. Chế độ thai sản

Lao động nữ khi mang thai, sinh con, nhận con nuôi sẽ được hưởng chế độ thai sản với các quyền lợi như nghỉ thai sản, trợ cấp một lần khi sinh con và các hỗ trợ liên quan.

3. Chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp

Người lao động bị tai nạn trong quá trình làm việc hoặc mắc bệnh nghề nghiệp sẽ được chi trả chi phí điều trị, trợ cấp trong thời gian nghỉ việc, và trợ cấp khi suy giảm khả năng lao động.

4. Chế độ hưu trí

Sau khi đủ điều kiện về tuổi và số năm đóng BHXH, người lao động sẽ được hưởng lương hưu hàng tháng, giúp đảm bảo cuộc sống khi không còn khả năng lao động.

5. Chế độ tử tuất

Khi người lao động tham gia BHXH qua đời, thân nhân sẽ được nhận trợ cấp mai táng và trợ cấp tử tuất theo quy định.

Mức đóng bảo hiểm xã hội hiện nay

Với lao động phổ thông làm việc theo hợp đồng, mức đóng BHXH hiện nay được tính dựa trên mức lương ghi trong hợp đồng lao động. Thông thường, người lao động sẽ đóng 8% mức lương, còn doanh nghiệp đóng 17.5% (bao gồm các khoản BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp).

Với lao động tham gia BHXH tự nguyện, mức đóng sẽ linh hoạt hơn, tùy vào khả năng tài chính của người tham gia nhưng phải đảm bảo mức tối thiểu theo quy định Nhà nước.

Vì sao người lao động phổ thông cần tham gia BHXH?

Đối với người lao động phổ thông, BHXH là chiếc “bảo hiểm an toàn” về tài chính. Trong các trường hợp rủi ro như ốm đau, tai nạn, hoặc khi đến tuổi nghỉ hưu, các khoản trợ cấp từ BHXH sẽ giúp đảm bảo cuộc sống, giảm bớt gánh nặng cho bản thân và gia đình.

Ngoài ra, việc tham gia BHXH đầy đủ cũng là quyền lợi hợp pháp, được pháp luật bảo vệ. Người lao động có quyền yêu cầu doanh nghiệp thực hiện đúng nghĩa vụ đóng BHXH cho mình.

Kết luận

Bảo hiểm xã hội không chỉ là quyền lợi mà còn là sự đảm bảo an sinh lâu dài cho người lao động, đặc biệt là lao động phổ thông. Việc hiểu rõ về BHXH sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ quyền lợi của chính mình.

Nếu bạn đang tìm kiếm công việc ổn định với đầy đủ chế độ bảo hiểm xã hội, hãy theo dõi các tin tuyển dụng được cập nhật từ các doanh nghiệp uy tín.