Zalo
Logo

Khảo sát thị trường: Chìa khóa quyết định thành công của doanh nghiệp

09/07/2025 - Lượt xem: 8

https://webjobapi.acacy.com.vn/DataUpload\RecBlog\20250709/BlogWebsite(1).png

Khảo sát thị trường: Chìa khóa quyết định thành công của doanh nghiệp

Khi một thương hiệu tung ra sản phẩm mới, chọn điểm bán, hoặc đưa ra chương trình khuyến mãi, mọi quyết định đó đều cần dựa trên một yếu tố quan trọng: hiểu thị trường. Nếu không nắm được khách hàng cần gì, thói quen tiêu dùng ra sao, đối thủ đang làm gì – thì ngay cả những doanh nghiệp lớn cũng có thể thất bại.
Thực tế đã cho thấy nhiều thương hiệu nổi tiếng quốc tế như McDonald's hay Uber cũng từng gặp khó khăn tại Việt Nam vì chưa hiểu rõ văn hóa địa phương hoặc chọn sai phân khúc khách hàng. Điều này cho thấy, khảo sát thị trường không phải là bước “làm cho có”, mà là hoạt động chiến lược và mang tính liên tục.
Với các bạn làm công việc thị trường như PG, tư vấn bán hàng, nhân viên thu thập thông tin – thì chính bạn là người góp phần giúp doanh nghiệp hiểu được khách hàng thực sự đang nghĩ gì, cần gì. Mỗi buổi trò chuyện với người tiêu dùng, mỗi báo cáo phản hồi tại điểm bán đều là dữ liệu quý giá để cải thiện sản phẩm và chiến lược bán hàng.
Trong bài viết này, bạn sẽ được tìm hiểu rõ hơn về: khảo sát thị trường là gì, vì sao nó ảnh hưởng đến doanh số, và các phương pháp thực hiện khảo sát hiệu quả dành cho cả doanh nghiệp lẫn cá nhân đang làm việc tại thị trường.

Khảo sát thị trường là gì?

Khảo sát thị trường là một quy trình nghiên cứu có hệ thống nhằm thu thập, phân tích và xử lý các dữ liệu liên quan đến hành vi người tiêu dùng, hoạt động của đối thủ và các yếu tố tác động từ môi trường kinh doanh. Mục tiêu là hiểu rõ bức tranh tổng thể của thị trường trước khi đưa ra các quyết định chiến lược liên quan đến sản phẩm hoặc dịch vụ.
Khảo sát thị trường là một công cụ thiết yếu giúp doanh nghiệp chuyển hóa dữ liệu thành insight - đóng vai trò như nền móng để:
  • Phát triển hoặc điều chỉnh sản phẩm.
  • Định vị thương hiệu một cách rõ ràng hơn.
  • Xây dựng chiến lược giá phù hợp.
  • Triển khai chiến dịch marketing hiệu quả và sát thực tế.
Doanh nghiệp không thể chỉ dựa vào cảm tính hay kinh nghiệm cá nhân để hành động trong môi trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Một khảo sát được thiết kế và thực hiện đúng cách sẽ giúp giảm thiểu rủi ro, nâng cao khả năng ra quyết định chính xác và tăng tốc độ thích ứng với thay đổi thị trường.

Khảo sát thị trường: Nền tảng chiến lược cho mọi quyết định kinh doanh

Đừng xem việc khảo sát thị trường là một khoản chi phí. Với doanh nghiệp thông minh, đó là khoản đầu tư chiến lược - giúp giảm thiểu rủi ro, nắm bắt cơ hội và đưa ra quyết định chính xác và đúng thời điểm.

Hiểu rõ khách hàng

Một trong những lợi ích lớn nhất của khảo sát thị trường là giúp doanh nghiệp hiểu rõ chân dung khách hàng mục tiêu: họ là ai, sống ở đâu, thu nhập thế nào, thói quen tiêu dùng ra sao… Dữ liệu nhân khẩu học, hành vi mua sắm hay kỳ vọng về sản phẩm đều là những yếu tố cốt lõi giúp định hướng chiến lược tiếp cận thị trường.
Doanh nghiệp có thể sử dụng các công cụ như CSAT (mức độ hài lòng) hoặc NPS (chỉ số trung thành) để nắm bắt kỳ vọng của khách hàng. Từ đó, có thể xác định khoảng cách giữa nhu cầu thực tế và những gì doanh nghiệp đang cung cấp - nhanh chóng điều chỉnh trước khi bị đối thủ vượt mặt.

Phân tích đối thủ cạnh tranh

Khảo sát thị trường cũng là cách hiệu quả để "đọc vị" đối thủ: họ đang nhắm tới ai, định vị ra sao, giá bán thế nào, làm marketing qua những kênh gì… Khi có cái nhìn toàn cảnh, doanh nghiệp sẽ biết đâu là lợi thế của mình và đâu là những “khoảng trống” mà thị trường đang bỏ ngỏ.
Những ví dụ về các "ông lớn" như Bphone hay Gloria Jean’s Coffees tại Việt Nam, cho thấy: thiếu hiểu biết về thị trường không chỉ khiến bạn thua, mà có thể khiến bạn rời khỏi cuộc chơi.

Giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa cơ hội

Khảo sát thị trường là một công cụ quản trị rủi ro hiệu quả, đặc biệt quan trọng tại các thời điểm mang tính bước ngoặt của doanh nghiệp như trước khi khởi nghiệp, khi chuẩn bị tung ra sản phẩm mới hoặc khi có ý định mở rộng sang một thị trường mới.
Bằng cách đánh giá phản ứng của một nhóm nhỏ khách hàng mục tiêu và đo lường tiềm năng của thị trường trước khi đầu tư toàn lực - doanh nghiệp có thể dự đoán các rủi ro, điều chỉnh chiến lược kịp thời để giảm thiểu tổn thất và tối đa hóa khả năng thành công.
Những bài học đắt giá từ sự thất bại của các thương hiệu trên là minh chứng cho những hậu quả nghiêm trọng khi doanh nghiệp bỏ qua hoặc thực hiện sơ sài khâu khảo sát thị trường.

Nền móng cho chiến lược marketing & bán hàng

Mọi chiến lược tiếp thị thành công đều bắt đầu từ dữ liệu. Khảo sát thị trường cho bạn biết:
  • Phân khúc khách hàng nào có nhu cầu thật.
  • Mức giá nào là hợp lý.
  • Kênh truyền thông nào mang lại hiệu quả cao.
  • Đối thủ đang làm gì và đang thiếu gì.
Đặc biệt, đội ngũ bán hàng - những người ở tuyến đầu, không chỉ là người bán mà còn là “cảm biến” nhạy bén. Họ tiếp xúc trực tiếp với khách hàng, ghi nhận phản hồi và mang lại nguồn thông tin liên tục - theo thời gian thực. Khi được tổ chức bài bản, đây chính là một mạng lưới thu thập dữ liệu cực kỳ giá trị - giúp doanh nghiệp tinh chỉnh chiến lược kịp thời và tăng tốc trong từng giai đoạn.
Khảo sát thị trường là bước đi chiến lược giúp doanh nghiệp tránh sai lầm và đưa ra quyết định sát với nhu cầu thực tế

Các phương pháp khảo sát thị trường phổ biến

Giá trị của một cuộc khảo sát không chỉ nằm ở dữ liệu thu thập được, mà còn ở cách bạn lựa chọn phương pháp và thực hiện quy trình nghiên cứu một cách bài bản.
Một quy trình khảo sát hiệu quả thường bao gồm 5 bước:
  • Bước 1: Xác định mục tiêu nghiên cứu.
  • Bước 2: Chọn phương pháp khảo sát phù hợp.
  • Bước 3: Thu thập dữ liệu.
  • Bước 4: Phân tích dữ liệu.
  • Bước 5: Tổng hợp và báo cáo kết quả.
Tùy theo nhu cầu cụ thể và ngân sách, doanh nghiệp có thể lựa chọn giữa hai hướng tiếp cận chính: Nghiên cứu sơ cấp (tự thu thập dữ liệu mới) và Nghiên cứu thứ cấp (phân tích dữ liệu đã có sẵn).

Nghiên cứu Sơ cấp (Primary Research)

Đây là hình thức khảo sát nhằm thu thập dữ liệu trực tiếp từ nhóm đối tượng mục tiêu. Tùy mục đích nghiên cứu, có thể chia thành hai nhóm chính: Định lượng và Định tính.

Phương pháp Định lượng: Khi cần số liệu lớn để thống kê

Phù hợp khi doanh nghiệp muốn xác định mức độ quan tâm, tỷ lệ hành vi, xu hướng tiêu dùng…
  • Khảo sát trực tuyến: Sử dụng các công cụ như Google Forms HAY SurveyMonkey để tạo bảng câu hỏi và phân phối qua email, mạng xã hội hoặc website. Cách này giúp thu thập dữ liệu nhanh, chi phí thấp và dễ xử lý bằng công cụ thống kê.
  • Phỏng vấn qua điện thoại: Một phương pháp truyền thống nhưng vẫn giữ được hiệu quả trong việc tiếp cận các nhóm đối tượng cụ thể một cách trực tiếp.

Phương pháp Định tính: Khi cần hiểu sâu về động cơ và cảm xúc

Định tính giúp giải mã những “ẩn số” đằng sau hành vi người tiêu dùng - vì đôi khi con số không đủ để nói lên điều gì.
  • Phỏng vấn nhóm: Tập hợp từ 6 đến 10 người tiêu dùng để cùng thảo luận về một chủ đề dưới sự dẫn dắt của người điều phối. Sự tương tác trong nhóm thường khơi gợi ra nhiều quan điểm đa chiều, từ đó giúp doanh nghiệp có cái nhìn sâu sắc hơn.
  • Phỏng vấn sâu: Là các cuộc trò chuyện 1-1 giữa nhà nghiên cứu và người tham gia để khai thác thông tin chi tiết về quan điểm, cảm xúc và động cơ cá nhân.

Phương pháp quan sát: Hiểu người tiêu dùng ngay tại điểm bán

Quan sát là cách “ghi nhận hành vi thật” của người tiêu dùng trong môi trường thực tế như tại siêu thị, cửa hàng, hội chợ…
Nhân viên khảo sát thị trường không chỉ đảm bảo hàng hóa được trưng bày đúng quy chuẩn, mà còn ghi nhận phản ứng của khách hàng khi đứng trước quầy kệ, khi họ cân nhắc giữa các thương hiệu hoặc phản ứng với các chương trình khuyến mãi.
Những ghi nhận này sẽ được cập nhật vào hệ thống qua phần mềm nội bộ - biến mỗi nhân viên thành một "nhà nghiên cứu tại hiện trường", mang lại dữ liệu quý giá cho bộ phận chiến lược.

Nghiên cứu Thứ cấp (Secondary Research)

Thay vì thu thập mới, doanh nghiệp có thể tận dụng các nguồn thông tin có sẵn để nghiên cứu kỹ hơn. Những nguồn phổ biến gồm:
  • Báo cáo thị trường từ các tổ chức nghiên cứu chuyên nghiệp.
  • Thống kê của cơ quan nhà nước.
  • Bài viết phân tích từ tạp chí chuyên ngành.
  • Dữ liệu nội bộ từ các chiến dịch trước.
Phương pháp này giúp doanh nghiệp nhanh chóng có được bức tranh tổng quan về thị trường, tiết kiệm thời gian và tối ưu chi phí - nhất là trong giai đoạn chuẩn bị ra quyết định hoặc làm cơ sở để phát triển nghiên cứu chuyên sâu.

Những sai lầm cần tránh khi thực hiện khảo sát thị trường

Một quy trình khảo sát thị trường chỉ thực sự có giá trị khi tiếp cận đúng đối tượng và đi đúng hướng. Chỉ cần sai lệch ở một mắt xích nhỏ, cũng có thể khiến toàn bộ dữ liệu thu thập trở nên vô nghĩa - kéo theo những quyết định sai lầm trong chiến lược kinh doanh.
Sai lầm nghiêm trọng nhất là khảo sát sai đối tượng mục tiêu. Khi dữ liệu không phản ánh đúng nhu cầu, hành vi hay cảm nhận của khách hàng thực sự - mọi phân tích sau đó gần như vô dụng. Ngoài ra, một số lỗi khác cũng rất phổ biến mà doanh nghiệp nên lưu ý:
  • Bảng câu hỏi dài dòng, khó hiểu: Thay vì thu hút người trả lời, bạn lại khiến họ mất kiên nhẫn hoặc hiểu sai ý, từ đó làm sai lệch kết quả.
  • Ngôn từ mang tính dẫn dắt hoặc thiên vị: Điều này vô tình ảnh hưởng đến cách người tham gia phản hồi, khiến dữ liệu không còn khách quan và chính xác.
  • Chi ngân sách lớn cho phương pháp không phù hợp: Không phải khảo sát nào cũng cần dùng đến các phương pháp phức tạp hay nền tảng đắt tiền. Sự phù hợp mới là yếu tố quyết định.
  • Bỏ quên bước phân tích và hành động sau khảo sát: Khảo sát mà không khai thác triệt để kết quả thì chỉ tốn thời gian và công sức.
Tất cả những điều này cho thấy: Khảo sát thị trường không phải là bước “làm cho có”. Nếu bạn không có đủ kinh nghiệm hoặc nguồn lực nội bộ, hãy cân nhắc hợp tác với các đơn vị chuyên nghiệp - vì đây là phần có thể tác động trực tiếp đến mọi quyết định quan trọng về sau của doanh nghiệp.

Nhân viên khảo sát thị trường là gì?

Trong thời đại mà dữ liệu là nền tảng cho mọi quyết định kinh doanh, vai trò của nhân viên khảo sát thị trường đã vượt xa khái niệm "thu thập thông tin". Họ không còn chỉ là người đi hỏi, đi ghi - mà đã trở thành những chuyên gia phân tích, những người kể chuyện bằng dữ liệu. Đối với nhiều doanh nghiệp, nhân viên khảo sát thị trường đã trở thành một phần không thể thiếu trong đội ngũ hoạch định chiến lược.
Hiểu đúng vai trò này không chỉ giúp ứng viên chuẩn bị tốt hơn mà còn giúp doanh nghiệp tuyển chọn đúng người, phù hợp với định hướng phát triển trong dài hạn.
Nhân viên khảo sát thị trường thu thập dữ liệu người tiêu dùng để giúp doanh nghiệp nắm bắt nhu cầu và định hướng kinh doanh

Kiến thức và Kinh nghiệm thực tiễn

Bạn không cần có kinh nghiệm trước đó hay tốt nghiệp từ các ngành Kinh tế, Marketing, Quản trị kinh doanh để ứng tuyển vị trí này. Nhiều chuyên viên kinh doanh thị trường hiện tại từng bắt đầu từ con số 0 – chỉ với tinh thần cầu tiến và sẵn sàng học hỏi.
Thay vì đòi hỏi kiến thức chuyên sâu ngay từ đầu, doanh nghiệp đánh giá cao thái độ chủ động, sự linh hoạt trong giao tiếp và khả năng thích nghi nhanh với môi trường thực tế. Các kỹ năng chuyên môn sẽ được đào tạo trong quá trình làm việc – thông qua hướng dẫn nội bộ, theo nhóm hoặc từ chính trải nghiệm thực tế tại thị trường.
Nếu bạn đang tìm một công việc không yêu cầu kinh nghiệm nhưng có lộ trình rõ ràng để phát triển – đây là lựa chọn phù hợp để bắt đầu.

Những kỹ năng cứng bắt buộc

Để bắt đầu công việc khảo sát thị trường, bạn không cần phải biết dùng Excel nâng cao hay những phần mềm chuyên phân tích dữ liệu. Thay vào đó, những kỹ năng đơn giản và thực tế mới là điều quan trọng: biết cách đặt câu hỏi đúng, quan sát kỹ lưỡng và ghi nhận thông tin đầy đủ, chính xác.
Nếu bạn đã từng làm khảo sát khách hàng, đi thực tế thị trường, hoặc chỉ đơn giản là quen với việc ghi chú, báo cáo lại thông tin – đó đã là một lợi thế. Các công cụ hỗ trợ như Google Form hoặc file ghi nhận cơ bản sẽ được hướng dẫn cụ thể khi bạn bắt đầu làm việc.

Kỹ năng mềm: Tư duy phân tích và Giao tiếp

Không chỉ là người “nghe dữ liệu nói gì”, nhân viên khảo sát thị trường phải là người kể lại câu chuyện đó theo cách rõ ràng, súc tích và có khả năng thuyết phục. 
  • Tư duy phản biện - để kết nối các điểm dữ liệu rời rạc thành một insight mạch lạc.
  • Khả năng so sánh, đối chiếu và phân loại thông tin - để nhận diện các mô hình và xu hướng tiềm ẩn
  • Kỹ năng giao tiếp và trình bày - để truyền tải thông tin cho các phòng ban, ban lãnh đạo và đề xuất giải pháp hành động phù hợp.
Hãy nhớ rằng: Một dữ liệu dù quý giá đến đâu cũng vô nghĩa nếu không được diễn giải và ứng dụng đúng cách.

Học hỏi nhanh, thích ứng nhanh

Thị trường thay đổi liên tục - và nhân viên khảo sát thị trường cần đi trước một bước. Việc cập nhật các xu hướng tiêu dùng mới, phương pháp nghiên cứu hiện đại và đặc biệt là công nghệ mới - đặc biệt là AI đang ngày càng quan trọng.
AI không chỉ hỗ trợ phân tích hành vi khách hàng với độ chính xác cao mà còn giúp tự động hóa quá trình thu thập và xử lý hàng triệu dữ liệu trong thời gian cực ngắn. 
AI đã hỗ trợ mạnh mẽ cho việc:
  • Dự đoán hành vi tiêu dùng.
  • Tự động hóa thu thập và phân tích dữ liệu với quy mô lớn.
  • Xây dựng mô hình dự báo thị trường trong thời gian thực.
Những ai không theo kịp làn sóng này sẽ sớm bị thay thế. Ngược lại, những người chủ động học hỏi, tiếp cận công nghệ và mở rộng phạm vi hiểu biết sẽ giữ vai trò trung tâm trong chiến lược phát triển dài hạn của doanh nghiệp.
Làm khảo sát thị trường không phải là một công việc đơn điệu - mà là hành trình của sự học hỏi không ngừng, khả năng kết nối dữ liệu với chiến lược và luôn sẵn sàng đổi mới.
Đối với doanh nghiệp, đây là nhân tố giúp giảm thiểu rủi ro và định hình tương lai. Còn đối với những ai đang tìm kiếm một công việc kết hợp giữa tư duy logic, khả năng phân tích và ứng dụng công nghệ - nhân viên khảo sát thị trường là một lựa chọn xứng đáng để theo đuổi.
Bạn đang tìm kiếm cơ hội nghề nghiệp gắn liền với phân tích dữ liệu, nghiên cứu thị trường và chiến lược kinh doanh? Acacy chính là nơi lý tưởng để bắt đầu!
Với hệ sinh thái đối tác rộng khắp như Unilever, Samsung, Abbott, Pepsi… hoạt động trong đa dạng ngành nghề như Tiêu dùng nhanh, F&B, điện tử, Sản xuất và Thương mại… - Acacy kết nối bạn với những doanh nghiệp lớn đang tìm kiếm những ứng viên có tư duy chiến lược, kỹ năng phân tích sắc bén và khả năng thích ứng linh hoạt trong môi trường kinh doanh không ngừng biến đổi.
Ứng tuyển ngay tại Acacy để bước gần hơn đến mục tiêu nghề nghiệp của bạn!

Việc làm mới nhất