Sale bán hàng là gì? Công việc và tố chất của một nhân viên sale

Trong bất kỳ doanh nghiệp nào, dù lớn hay nhỏ, bộ phận bán hàng và cụ thể là những nhân viên sale bán hàng luôn đóng một vai trò cốt lõi. Họ không chỉ là người mang lại doanh thu trực tiếp mà còn là bộ mặt của công ty, là cầu nối quan trọng giữa sản phẩm, dịch vụ với khách hàng. Hiểu rõ về công việc sale bán hàng, bao gồm trách nhiệm và những phẩm chất cần có, sẽ giúp các ứng viên định hướng nghề nghiệp tốt hơn và giúp doanh nghiệp xây dựng đội ngũ bán hàng hiệu quả.

Nhân viên sale bán hàng là làm gì?

Trước khi đi sâu vào vai trò và nhiệm vụ, chúng ta cần hiểu rõ "sale bán hàng" là gì. 

Sale bán hàng, hay còn gọi là nhân viên kinh doanh, nhân viên bán hàng, là người trực tiếp thực hiện các hoạt động liên quan đến việc bán sản phẩm hoặc dịch vụ của một doanh nghiệp cho khách hàng. 

Bộ phận bán hàng là nòng cốt trong việc tạo ra doanh thu cho doanh nghiệp. Họ là người đại diện cho công ty trong mắt khách hàng, do đó phải sở hữu khả năng giao tiếp tốt, am hiểu sản phẩm và có kỹ năng thuyết phục cao. 

Vai trò chung của bộ phận bán hàng bao gồm:

• Tiếp thị và cung cấp hàng hóa/dịch vụ.
• Xây dựng và duy trì mối quan hệ khách hàng.
• Tạo cơ hội đóng gói và ký kết hợp đồng.
• Tư vấn và hỗ trợ khách hàng.
• Quản lý đơn hàng và kho hàng.
• Chăm sóc khách hàng trước, trong và sau giao dịch.

Vai trò của nhân viên sale bán hàng trong doanh nghiệp

Nhân viên sale bán hàng giữ một vị trí không thể thiếu trong cơ cấu tổ chức của một doanh nghiệp. Vai trò của họ vượt xa việc chỉ đơn thuần bán sản phẩm, mà còn ảnh hưởng sâu rộng đến nhiều khía cạnh hoạt động của công ty.

Là cầu nối trực tiếp giữa doanh nghiệp và khách hàng

Nhân viên sale bán hàng là những người tiếp xúc trực tiếp và thường xuyên nhất với khách hàng. Họ lắng nghe nhu cầu, giải đáp thắc mắc, tiếp nhận phản hồi và xây dựng mối quan hệ với khách hàng. 

Thông qua nhân viên bán hàng, doanh nghiệp có thể hiểu rõ hơn về mong muốn của thị trường, những điểm mạnh cần phát huy và những điểm yếu cần cải thiện trong sản phẩm, dịch vụ của mình. 

Ngược lại, nhân viên bán hàng cũng là người truyền tải thông điệp, giá trị và hình ảnh của doanh nghiệp đến với khách hàng một cách chân thực và thuyết phục nhất.

Mang lại nguồn doanh thu chính cho doanh nghiệp

Đây có lẽ là vai trò rõ ràng và quan trọng nhất của đội ngũ sale bán hàng. Mọi hoạt động sản xuất, marketing, nghiên cứu phát triển đều trở nên vô nghĩa nếu sản phẩm, dịch vụ không được bán ra thị trường. 

Nhân viên sale bán hàng chính là những người trực tiếp chuyển đổi các nỗ lực của toàn bộ doanh nghiệp thành doanh thu và lợi nhuận. Sự thành công của nhân viên bán hàng trong việc đạt và vượt chỉ tiêu doanh số có ảnh hưởng trực tiếp đến sự tồn tại và phát triển bền vững của công ty.

Góp phần nghiên cứu và phân tích thị trường

Trong quá trình làm việc, nhân viên sale bán hàng thu thập được vô số thông tin quý giá về thị trường. Họ hiểu rõ về xu hướng tiêu dùng, nhu cầu thực tế của khách hàng, điểm mạnh, điểm yếu của đối thủ cạnh tranh và những biến động của thị trường. Những thông tin này, khi được tổng hợp và phân tích một cách khoa học, sẽ trở thành cơ sở dữ liệu quan trọng cho bộ phận marketing, bộ phận phát triển sản phẩm và ban lãnh đạo trong việc đưa ra các quyết định chiến lược kinh doanh phù hợp.

Xây dựng và quảng bá hình ảnh, thương hiệu của doanh nghiệp

Mỗi tương tác của nhân viên sale bán hàng với khách hàng đều góp phần xây dựng hoặc làm suy giảm hình ảnh thương hiệu của doanh nghiệp. 

Một nhân viên bán hàng chuyên nghiệp, tận tâm, am hiểu sản phẩm và luôn đặt lợi ích của khách hàng lên hàng đầu sẽ tạo được ấn tượng tốt đẹp, củng cố uy tín và sự tin cậy của khách hàng đối với thương hiệu. Họ chính là những "đại sứ thương hiệu" giúp lan tỏa giá trị cốt lõi của doanh nghiệp đến cộng đồng.

Giải quyết phản hồi và khiếu nại của khách hàng

Không phải lúc nào quá trình bán hàng và sử dụng sản phẩm, dịch vụ cũng diễn ra suôn sẻ. Khi có vấn đề phát sinh hoặc khách hàng có khiếu nại, nhân viên sale bán hàng thường là người đầu tiên tiếp nhận và xử lý. 

Khả năng giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng, khéo léo và thỏa đáng không chỉ giúp giữ chân khách hàng mà còn có thể biến một trải nghiệm tiêu cực thành cơ hội để thể hiện sự chuyên nghiệp và tận tâm của doanh nghiệp.

Mức lương nhân viên bán hàng tại Việt Nam

Mức lương của nhân viên bán hàng tại Việt Nam có sự dao động đáng kể, phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Không có một con số cố định cho tất cả các vị trí, tuy nhiên, có thể phân tích các yếu tố chính ảnh hưởng đến thu nhập của họ:

• Kinh nghiệm làm việc: Nhân viên mới vào nghề thường có mức lương cơ bản thấp hơn so với những người đã có nhiều năm kinh nghiệm và thành tích bán hàng tốt.
• Ngành hàng và loại sản phẩm/dịch vụ: Trong lĩnh vực tiêu dùng nhanh, điện tử và bán lẻ, mức thu nhập có thể dao động tùy theo độ cạnh tranh của thị trường, độ phổ biến của sản phẩm và chính sách đãi ngộ của doanh nghiệp. Mặc dù đây là các ngành hàng có vòng quay sản phẩm nhanh và nhu cầu tuyển dụng lớn, nhưng mức hoa hồng thường không cao bằng các ngành có giá trị sản phẩm lớn hoặc tính chuyên môn sâu. Tuy nhiên, ưu điểm nổi bật của nhóm ngành này là cơ hội phát triển nghề nghiệp rộng mở, môi trường năng động và dễ tiếp cận đối với ứng viên trẻ, đặc biệt là những người mới bắt đầu sự nghiệp trong lĩnh vực kinh doanh hoặc bán hàng.
• Quy mô và uy tín của doanh nghiệp: Các công ty lớn, tập đoàn đa quốc gia như Unilever, Samsung, Abbott, Suntory PepsiCo,... thường có chính sách đãi ngộ và mức lương cạnh tranh hơn so với các doanh nghiệp nhỏ hoặc mới thành lập.
• Địa điểm làm việc: Mức sống và chi phí sinh hoạt ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh thường cao hơn, do đó mức lương cũng có xu hướng nhỉnh hơn so với các tỉnh thành khác.
• Cơ cấu lương: Thu nhập của nhân viên bán hàng thường bao gồm lương cơ bản và hoa hồng theo doanh số. Tỷ lệ hoa hồng, các khoản thưởng doanh số, thưởng quý/năm có ảnh hưởng lớn đến tổng thu nhập. Một số công ty có thể áp dụng mức lương cơ bản cao nhưng hoa hồng thấp, hoặc ngược lại.
• Năng lực cá nhân: Khả năng bán hàng, kỹ năng đàm phán, xây dựng mối quan hệ khách hàng và đạt được chỉ tiêu doanh số là yếu tố quyết định đến phần thu nhập biến đổi (hoa hồng, thưởng).

Nhìn chung, mức lương khởi điểm cho nhân viên bán hàng chưa có kinh nghiệm có thể dao động từ 5 đến 8 triệu đồng/tháng (lương cơ bản). 

Đối với những nhân viên có kinh nghiệm từ 1-3 năm, mức lương cơ bản có thể từ 8 đến 15 triệu đồng/tháng. 

Những nhân viên bán hàng xuất sắc, quản lý bán hàng hoặc làm việc trong các ngành đặc thù có thể đạt được tổng thu nhập cao hơn nhiều, bao gồm cả hoa hồng và thưởng, có thể lên đến vài chục triệu đồng hoặc hơn mỗi tháng.

Lộ trình thăng tiến của nhân viên tư vấn bán hàng

Nghề bán hàng mang lại nhiều cơ hội phát triển sự nghiệp nếu cá nhân có năng lực, sự cống hiến và không ngừng học hỏi. Lộ trình thăng tiến điển hình của một nhân viên tư vấn bán hàng có thể diễn ra như sau:

Nhân viên bán hàng (Sales Executive/Sales Representative)

Đây là vị trí khởi đầu trong sự nghiệp bán hàng. Ở vai trò này, cá nhân tập trung vào việc học hỏi kiến thức sản phẩm, rèn luyện kỹ năng bán hàng cơ bản, tìm kiếm khách hàng, tư vấn và chốt đơn hàng để đạt được chỉ tiêu doanh số cá nhân.

Đại diện bán hàng cấp cao/Chuyên viên bán hàng chính (Senior Sales Executive/Key Account Executive)

Sau một thời gian tích lũy kinh nghiệm và chứng minh được năng lực thông qua kết quả bán hàng xuất sắc, nhân viên bán hàng có thể được thăng tiến lên vị trí này. Trách nhiệm của họ sẽ lớn hơn, có thể bao gồm việc quản lý những khách hàng quan trọng (key accounts), tham gia vào việc xây dựng kế hoạch bán hàng cho nhóm nhỏ hoặc hỗ trợ đào tạo nhân viên mới.

Giám sát bán hàng (Sales Supervisor)

Khi có đủ kinh nghiệm và kỹ năng quản lý, nhân viên bán hàng có thể trở thành Giám sát bán hàng. Ở vị trí này, họ chịu trách nhiệm quản lý một đội ngũ nhân viên bán hàng nhỏ, theo dõi hiệu suất làm việc của đội, đặt mục tiêu, đào tạo, động viên và hỗ trợ đội nhóm đạt được chỉ tiêu doanh số chung. Họ cũng tham gia vào việc phân tích thị trường và báo cáo kết quả kinh doanh cho cấp quản lý cao hơn.

Giám đốc bán hàng (Sales Manager/Head of Sales)

Đây là một vị trí quản lý cấp cao trong bộ phận bán hàng. Giám đốc bán hàng chịu trách nhiệm xây dựng chiến lược kinh doanh, thiết lập mục tiêu doanh số cho toàn bộ bộ phận hoặc một khu vực/ngành hàng cụ thể. Họ quản lý các đội nhóm bán hàng, tuyển dụng, đào tạo, đánh giá hiệu suất và đưa ra các quyết định quan trọng liên quan đến hoạt động bán hàng của công ty. Ở một số doanh nghiệp lớn, có thể có các cấp bậc cao hơn như Giám đốc kinh doanh khu vực (Regional Sales Director) hoặc Giám đốc kinh doanh toàn quốc (National Sales Director).

Những yêu cầu khi tuyển dụng nhân viên bán hàng là gì?

Để đáp ứng được yêu cầu công việc và mang lại hiệu quả kinh doanh, các nhà tuyển dụng thường đặt ra một số tiêu chí cơ bản khi tìm kiếm ứng viên cho vị trí nhân viên bán hàng:

Ngoại hình

Ngoại hình ưa nhìn, chỉn chu và tác phong chuyên nghiệp thường là một lợi thế. Điều này không có nghĩa là yêu cầu ứng viên phải xinh đẹp hay có vẻ ngoài nổi bật, mà quan trọng là sự gọn gàng, sạch sẽ và tạo được thiện cảm ban đầu cho khách hàng. Một vẻ ngoài dễ gần giúp nhân viên bán hàng tự tin hơn trong giao tiếp và xây dựng mối quan hệ.

Sức khỏe

Công việc bán hàng đôi khi đòi hỏi phải di chuyển nhiều, đứng trong thời gian dài (đối với nhân viên tại cửa hàng) hoặc chịu áp lực cao về doanh số. Do đó, sức khỏe tốt là một yếu tố quan trọng để đảm bảo nhân viên có thể duy trì năng lượng, sự tỉnh táo và hoàn thành tốt công việc, đặc biệt trong những mùa cao điểm hoặc khi phải làm việc ngoài giờ.

Trang phục

Trang phục lịch sự, phù hợp với môi trường làm việc và ngành hàng kinh doanh là yêu cầu cơ bản. Đối với nhiều công ty, việc mặc đồng phục là bắt buộc để thể hiện sự chuyên nghiệp và đồng nhất hình ảnh thương hiệu. Nếu không có đồng phục, nhân viên cũng cần lựa chọn trang phục công sở gọn gàng, sạch sẽ, tránh ăn mặc quá xuề xòa hoặc quá cá tính gây phản cảm.

Thái độ

Thái độ tích cực, nhiệt tình, ham học hỏi và có tinh thần cầu tiến là yếu tố được nhà tuyển dụng đánh giá cao. Một nhân viên bán hàng cần thể hiện sự tôn trọng đối với khách hàng, sự kiên nhẫn khi xử lý các tình huống khó khăn và tinh thần trách nhiệm với công việc. Sự trung thực và đạo đức nghề nghiệp cũng là những phẩm chất quan trọng.

Nghề sale bán hàng có phù hợp với bạn?

Nếu bạn đang cân nhắc một sự nghiệp trong lĩnh vực sale bán hàng, hãy tự hỏi bản thân những câu hỏi sau:

Bạn có thể sử dụng các câu hỏi sau để đánh giá xem mình có phù hợp không:

• Bạn có thích giao tiếp và tương tác với nhiều người khác nhau?
• Bạn có khả năng lắng nghe và thấu hiểu người khác không?
• Bạn có phải là người kiên trì, không dễ nản lòng trước khó khăn?
• Bạn có tự tin vào khả năng thuyết phục của mình?
• Bạn có sẵn sàng làm việc dưới áp lực và có mục tiêu rõ ràng?
• Bạn có tinh thần học hỏi và cải thiện bản thân liên tục?

Nghề sale bán hàng mang lại nhiều cơ hội phát triển bản thân và thăng tiến trong sự nghiệp. Một người làm sale bán hàng giỏi có thể phát triển lên các vị trí quản lý bán hàng, giám đốc kinh doanh, hoặc chuyển sang các lĩnh vực liên quan như marketing, phát triển kinh doanh. Ngoài ra, kỹ năng bán hàng là nền tảng quý báu cho bất kỳ ai muốn khởi nghiệp hoặc làm việc độc lập.

Cơ hội nghề nghiệp đang chờ bạn tại Acacy

Bạn yêu thích công việc sale bán hàng và khao khát phát triển bản thân trong lĩnh vực này? Acacy luôn chào đón những người trẻ năng động, nhiệt huyết. 

Tại đây, chúng tôi thường xuyên có các vị trí bán hàng hấp dẫn, phù hợp với nhiều kinh nghiệm khác nhau. Làm việc cùng Acacy, bạn sẽ được rèn luyện kỹ năng, làm việc trong môi trường chuyên nghiệp và có cơ hội tăng thu nhập đột phá. 

Nếu đã sẵn sàng, hãy khám phá ngay các việc làm sale bán hàng mới nhất tại Acacy!